มัลติมิเตอร์อนาล็อก (Analog Multimeter) - เครื่องมือวัดไฟฟ้าแบบเข็ม

มัลติมิเตอร์อนาล็อก (Analog Multimeter) หรือที่นิยมเรียกว่า มิเตอร์เข็ม เป็นเครื่องมือวัดไฟฟ้าพื้นฐานที่ใช้ในการตรวจวัดค่าทางไฟฟ้าที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นแรงดันไฟฟ้า (Voltage), กระแสไฟฟ้า (Current), และความต้านทาน (Resistance) การแสดงผลของมัลติมิเตอร์ชนิดนี้จะเป็นแบบเข็มที่เคลื่อนที่บนหน้าปัดสเกล ซึ่งแตกต่างจากมัลติมิเตอร์ดิจิทัลที่แสดงผลเป็นตัวเลข

มัลติมิเตอร์อนาล็อกอาศัยหลักการทำงานของมิเตอร์ชนิดขดลวดเคลื่อนที่ (Moving Coil Meter หรือ D'Arsonval Galvanometer) สำหรับการวัดค่า DC และมีการเพิ่มวงจรเรียงกระแส (Rectifier) สำหรับการวัดค่า AC ซึ่งความเรียบง่ายและลักษณะการแสดงผลที่เป็นเอกลักษณ์ทำให้มิเตอร์เข็มยังคงเป็นที่นิยมสำหรับงานบางประเภท

คุณสมบัติเด่น

• การแสดงผลแบบเข็ม (Analog Display): เป็นจุดเด่นที่สำคัญที่สุด เข็มมิเตอร์ที่เคลื่อนที่อย่างต่อเนื่องบนหน้าปัดสเกลช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถ:

  • สังเกตการเปลี่ยนแปลงค่าได้อย่างรวดเร็ว: เหมาะสำหรับการปรับจูนวงจร หรือสังเกตแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของสัญญาณที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง

  • อ่านค่าได้ง่ายในบางสภาวะ: สำหรับการประมาณค่าหรือการดูค่าเฉลี่ยของสัญญาณที่ไม่คงที่

• ฟังก์ชันการวัดที่ครอบคลุม: สามารถวัดค่าหลักๆ ทางไฟฟ้าที่จำเป็นต่อการตรวจซ่อมและบำรุงรักษาได้แก่:

  • DCV (แรงดันไฟฟ้ากระแสตรง): วัดแรงดันในวงจร DC เช่น แบตเตอรี่, แหล่งจ่ายไฟ DC

  • ACV (แรงดันไฟฟ้ากระแสสลับ): วัดแรงดันในวงจร AC เช่น ไฟบ้าน, แหล่งจ่ายไฟ AC

  • DCA (กระแสไฟฟ้ากระแสตรง): วัดปริมาณกระแสที่ไหลในวงจร DC

  • Resistance (โอห์ม): วัดค่าความต้านทานของอุปกรณ์หรือวงจร (ต้องใช้แบตเตอรี่ภายใน)

  • บางรุ่นอาจมีฟังก์ชันเพิ่มเติม เช่น การทดสอบทรานซิสเตอร์ (hFE), การวัดค่าความจุ (Capacitance), ค่า dB (Decibel), หรือการทดสอบไดโอด (Diode Check)

• ความทนทาน: มักมีโครงสร้างที่เรียบง่ายและทนทานต่อการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่สมบุกสมบัน (บางรุ่นมีคุณสมบัติ Drop Shock Proof)

• ไม่ใช้แบตเตอรี่ในการวัดแรงดันและกระแส AC/DC: แบตเตอรี่จะใช้เฉพาะเมื่อวัดค่าความต้านทานหรือทดสอบไดโอดเท่านั้น

• ราคาที่เข้าถึงได้: โดยทั่วไปมีราคาที่ประหยัดกว่ามัลติมิเตอร์ดิจิทัลที่มีฟังก์ชันเทียบเท่า

ข้อควรพิจารณาเมื่อใช้งานมัลติมิเตอร์อนาล็อก

• ความแม่นยำในการอ่านค่า: การอ่านค่าบนหน้าปัดสเกลต้องอาศัยทักษะและประสบการณ์ เนื่องจากอาจเกิดข้อผิดพลาดจาก Parallax (การมองค่าจากมุมที่ต่างกัน) และความละเอียดของสเกลมีจำกัด

• ความต้านทานอินพุต (Input Impedance): โดยทั่วไปมัลติมิเตอร์อนาล็อกมีค่าความต้านทานอินพุตที่ต่ำกว่ามัลติมิเตอร์ดิจิทัล (เช่น 20kΩ/V สำหรับ DCV) ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดการโหลดวงจร (Circuit Loading) เมื่อวัดวงจรที่มีความต้านทานสูง ทำให้ค่าที่วัดได้คลาดเคลื่อน

• การสอบเทียบ (Calibration): ควรมีการสอบเทียบ Zero Ohm ก่อนการวัดความต้านทานทุกครั้ง และอาจต้องมีการสอบเทียบ Zero Point สำหรับการวัดแรงดันและกระแสด้วย

การใช้งานที่แนะนำ

• งานซ่อมบำรุงไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์: สำหรับช่างไฟฟ้าและช่างอิเล็กทรอนิกส์ในการตรวจเช็กวงจร, หาจุดเสีย, หรือทดสอบอุปกรณ์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานที่ต้องการสังเกตแนวโน้มของสัญญาณ

• งานอุตสาหกรรม: ใช้ในการบำรุงรักษาเครื่องจักร, ตู้ควบคุม, และระบบไฟฟ้าในโรงงาน

• งานรถยนต์: สำหรับการตรวจเช็กระบบไฟฟ้าในรถยนต์ (โดยเฉพาะการสังเกตการเปลี่ยนแปลงแรงดัน)

• งานการศึกษาและงานอดิเรก: เหมาะสำหรับนักเรียนนักศึกษา หรือผู้ที่สนใจงานอิเล็กทรอนิกส์และไฟฟ้าที่ต้องการเรียนรู้พื้นฐานการวัด

• การวัดค่าทั่วไป: ใช้ในการวัดแรงดัน, กระแส, และความต้านทานในวงจรต่างๆ

ข้อมูลทางเทคนิค (โดยทั่วไป - โปรดอ้างอิงจากรุ่นเฉพาะ)

• ประเภทสินค้า: Analog Multimeter / Multitester

• ช่วงการวัด (ตัวอย่าง):

  • DCV: 0.1V, 0.25V, 2.5V, 10V, 50V, 250V, 1000V

  • ACV: 10V, 50V, 250V, 750V (หรือ 1000V)

  • DCA: 50μA, 2.5mA, 25mA, 0.25A (หรือ 10A)

  • Resistance: R x 1, R x 10, R x 100, R x 1k, R x 10k (สูงสุด 2MΩ, 20MΩ หรือ 200MΩ)

• ความต้านทานอินพุต (Input Impedance): โดยทั่วไป 20kΩ/V (DCV), 9kΩ/V (ACV)

• แบตเตอรี่ภายใน: มักใช้แบตเตอรี่ AA (1.5V) 2 ก้อน หรือแบตเตอรี่ 9V 1 ก้อน (สำหรับการวัดความต้านทาน)

• ฟิวส์ภายใน: เพื่อป้องกันวงจร (เช่น 0.5A/250V)

• อุณหภูมิใช้งาน: 0°C ถึง 40°C

• ขนาดและน้ำหนัก: แตกต่างกันไปตามรุ่นและแบรนด์