CAM OPERATED SWITCH (ซีเล็คเตอร์สวิตช์) - สวิตช์ควบคุมการทำงานอเนกประสงค์

CAM OPERATED SWITCH (แคม ออปเปอร์เรทเต็ด สวิตช์) หรือที่นิยมเรียกว่า ซีเล็คเตอร์สวิตช์ (Selector Switch) เป็นอุปกรณ์สวิตช์ไฟฟ้าที่ใช้ในการควบคุมและเลือกโหมดการทำงานของวงจรไฟฟ้า โดยการหมุนแป้นหรือมือจับไปยังตำแหน่งต่างๆ ที่กำหนดไว้ ซึ่งแต่ละตำแหน่งจะมีการเปลี่ยนสถานะของหน้าสัมผัสภายใน (Contacts) เพื่อเปิดหรือปิดวงจรตามที่ออกแบบไว้ ซีเล็คเตอร์สวิตช์เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญและใช้งานอย่างแพร่หลายในแผงควบคุม เครื่องจักร และระบบอัตโนมัติในอุตสาหกรรม

หลักการทำงานของ CAM OPERATED SWITCH คือภายในตัวสวิตช์จะมี "ลูกเบี้ยว" หรือ "แคม" (Cam) ที่ถูกออกแบบให้มีรูปทรงและตำแหน่งที่แตกต่างกันไป เมื่อผู้ใช้ทำการหมุนมือจับของสวิตช์ ลูกเบี้ยวเหล่านี้จะหมุนไปพร้อมกัน และจะไปดันหรือปล่อยกลไกของหน้าสัมผัส (Contacts) ทำให้หน้าสัมผัสเปลี่ยนสถานะจากเปิดเป็นปิด หรือปิดเป็นเปิด ตามรูปแบบที่กำหนดไว้ล่วงหน้าของแต่ละตำแหน่งการหมุน

คุณสมบัติเด่น

• การควบคุมหลายตำแหน่ง: สามารถเลือกการทำงานได้ตั้งแต่ 2 ตำแหน่ง (ON-OFF, Manual-Auto) ไปจนถึงหลายตำแหน่ง (เช่น 3 ตำแหน่ง: Manual-Off-Auto, หรือมากกว่านั้นสำหรับงานเฉพาะทาง)

• ความแข็งแรงทนทาน: ออกแบบมาสำหรับการใช้งานในสภาพแวดล้อมอุตสาหกรรม มีความทนทานต่อการเปิด-ปิดซ้ำๆ และการใช้งานที่หนักหน่วง

• ความสามารถในการรับกระแสและแรงดันหลากหลาย: มีพิกัดกระแส (Rated Current) และแรงดัน (Rated Voltage) ให้เลือกใช้ได้ตั้งแต่กระแสควบคุมขนาดเล็กไปจนถึงกระแสโหลดกำลังสูง (เช่น 10A, 20A, 32A, 63A หรือสูงกว่า) ทำให้เหมาะกับงานควบคุมวงจรกำลังโดยตรงหรือวงจรควบคุม

• การปรับแต่งวงจร (Diagrams): สามารถเลือกรูปแบบวงจรการสลับหน้าสัมผัส (Contact Configuration) ได้หลากหลายเพื่อให้ตรงตามความต้องการของวงจรควบคุมที่ซับซ้อน เช่น การสลับแหล่งจ่ายไฟ, การเปลี่ยนทิศทางการหมุนมอเตอร์ (Forward-Reverse), การเลือกโหมดการทำงาน

• การติดตั้งง่าย: โดยทั่วไปเป็นแบบติดตั้งหน้าตู้ (Panel Mount) หรือบางรุ่นอาจเป็นแบบติดราง DIN Rail ทำให้ติดตั้งเข้ากับตู้ควบคุมได้สะดวก

• วัสดุคุณภาพสูง: ผลิตจากวัสดุที่ทนทานต่อการใช้งาน และบางรุ่นมีคุณสมบัติกันน้ำกันฝุ่น (IP Rating) เพื่อให้ใช้งานได้ในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย

• มีไฟแสดงสถานะ (Optional): บางรุ่นอาจมี Pilot Lamp ในตัว เพื่อแสดงสถานะการทำงาน

ประเภทและการประยุกต์ใช้งาน

CAM OPERATED SWITCH มีหลายประเภทและสามารถประยุกต์ใช้งานได้หลากหลาย:

1. สวิตช์เปิด-ปิด (ON-OFF Switch):

   • การใช้งาน: ควบคุมการทำงานของปั๊มน้ำ, พัดลม, หรือเครื่องจักรที่ต้องการเปิด-ปิดแบบง่ายๆ

2. สวิตช์เดินหน้า-ถอยหลัง (Forward-Reverse Switch):

   • การใช้งาน: ควบคุมทิศทางการหมุนของมอเตอร์ (มอเตอร์เดินหน้า-หยุด-ถอยหลัง) เช่น ในระบบสายพานลำเลียง, เครนยกของ

3. สวิตช์สลับแหล่งจ่ายไฟ (Changeover Switch / Transfer Switch):

   • การใช้งาน: สลับแหล่งจ่ายไฟระหว่างแหล่งจ่ายหลักกับแหล่งจ่ายสำรอง (เช่น Generator) ในตู้ MDB หรือระบบไฟฟ้าของอาคาร

4. สวิตช์เลือกโหมดการทำงาน (Mode Selector Switch):

   • การใช้งาน: เลือกโหมดการทำงานของเครื่องจักร เช่น Manual (คนควบคุม), Automatic (อัตโนมัติ), Semi-Auto (กึ่งอัตโนมัติ), หรือ Off (หยุดการทำงาน)

5. สวิตช์วัดค่า (Voltmeter / Ammeter Selector Switch):

   • การใช้งาน: ใช้ร่วมกับโวลต์มิเตอร์ (Voltmeter) หรือแอมมิเตอร์ (Ammeter) เพื่อเลือกเฟส (R, S, T) ที่ต้องการวัดแรงดันหรือกระแส เพื่อความสะดวกในการตรวจสอบระบบไฟฟ้า

การใช้งานที่แนะนำในอุตสาหกรรม

• แผงควบคุมเครื่องจักร: เป็นองค์ประกอบพื้นฐานในแผงควบคุมของเครื่องจักรทุกประเภท สำหรับการเลือกโหมดการทำงาน, เปิด-ปิดเครื่อง, หรือควบคุมฟังก์ชันต่างๆ

• ตู้ควบคุมระบบปั๊ม/พัดลม: ควบคุมการทำงานของปั๊มน้ำหลายตัว หรือพัดลมในระบบระบายอากาศ

• ระบบจ่ายกำลังไฟฟ้า: ใช้เป็น Main Selector Switch ในตู้ MDB หรือเป็นสวิตช์ควบคุมวงจรย่อย

• เครื่องกำเนิดไฟฟ้า: ใช้เป็นสวิตช์สลับแหล่งจ่ายไฟระหว่างการไฟฟ้าฯ และเครื่องกำเนิดไฟฟ้า

• งานอัตโนมัติอุตสาหกรรม: เป็นหัวใจสำคัญของระบบควบคุมอัตโนมัติที่ต้องการการสลับโหลดไฟฟ้ากำลังสูง

ข้อมูลทางเทคนิค (ทั่วไป - โปรดระบุแบรนด์และรุ่นเฉพาะเพื่อข้อมูลที่แม่นยำ)

CAM OPERATED SWITCH มีหลากหลายผู้ผลิตและรุ่นย่อย แต่โดยทั่วไปจะมีคุณสมบัติทางเทคนิคที่สำคัญดังนี้:

• พิกัดกระแส (Rated Current, In): ระบุเป็น A (แอมแปร์) เช่น 10A, 20A, 32A, 63A, 100A หรือสูงกว่า

• พิกัดแรงดันไฟฟ้า (Rated Voltage, Ue): แรงดันไฟฟ้าที่สวิตช์สามารถควบคุมได้ เช่น 220V, 380V, 440V, 690V AC

• จำนวน Poles / หน้าสัมผัส: สามารถมีหน้าสัมผัสได้หลายชุด เพื่อรองรับวงจรที่ซับซ้อน

• จำนวนตำแหน่ง (Number of Positions): 2, 3, 4, หรือมากกว่า (ขึ้นอยู่กับรุ่น)

• มุมการหมุน (Switching Angle): เช่น 30°, 45°, 90° ต่อตำแหน่ง

• มาตรฐานที่รองรับ: IEC 60947-3, UL, CSA

• วิธีการติดตั้ง: Panel Mount (ติดตั้งหน้าตู้) หรือ DIN Rail Mount (ติดราง DIN)

• อุณหภูมิใช้งาน: โดยทั่วไป -25°C ถึง +55°C

• ระดับการป้องกัน (IP Rating): IP40, IP55, IP65 (สำหรับรุ่นกันฝุ่นกันน้ำ)